مهم ترین مزیت ماهواره لندست ۹ و انتشار نخستین تصاویر آن

نخستين تصاویر ماهواره ای لندست ۹ از چند منطقه در آمریکا منتشر شد. این تصاویر نخستین تصاویر ماهواره ای لندست ۹ است که بصورت رسمی از زمان پرتاب تا کنون منتشر می شود. این ماهواره با همکاری رسمی ناسا و سازمان زمین شناسی ایالات متحده آمریکا در ۲۷ سپتامبر سال ۲۰۲۱ میلادی پرتاب شد.

تصاویر جدید منتشر شده از آن مربوط به ۳۱ اکتبر است که از مناطق مختلف آمریکا تهیه شده. این ماهواره ادامه دهنده راه ماهواره لندست ۸ به عنوان چهارمین نسل از ماهواره های سری لندست است که بیش از ۵۰ سال داده های ماهواره ای پیوسته از زمین منتشر کرده است. 

بزرگترین مزیت لندست ۹

ماهواره لندست ۹ از لحاظ توان های تفکیک مکانی، زمانی، طیفی و رادیومتریکی مشابه لندست ۸ است و تفاوتی نسبت به یکدیگر ندارند. با توجه به اینکه هم چنان لندست ۸ در حال تصویر برداری است استفاده همزمان این دو ماهواره باعث افزایش توان تفکیک زمانی ماهواره های سری لندست می گردد.

درحال حاضر تصاویر لندست ۸ هر ۱۶ روز یکبار در دسترس است اما با ترکیب لندست ۸ و ۹ داده های لندست هر ۸ روز یکبار در دسترس کاربران خواهد بود.

در حقیقت این بزرگترین مزیت لندست ۹ است که باعث افزایش تناوب تصویر برداری و توان تفکیک زمانی شده است. امروزه یکی از روش های نوین برای افزایش تناوب زمانی ماهواره های توان تفکیک متوسط استفاده از دو ماهواره ترکیبی است. همین روش دقیقا در تصاویر ماهواره های سنتینل ۱ و ۲ نیز استفاده شده است.

اهمیت توان تفکیک زمانی

اهمیت توان تفکیک زمانی در پروژه های کنونی سنجش از دور به حدی است که اولویت بسیاری از پروژه های ماهواره ای مشاهده زمین روی افزایش آن متمرکز شده و دیگر مانند گذشته افزایش جزییات مکانی اولویت اول نیست. در نسل اول لندست (سنجنده MSS) محدودیت های مکانی و طیفی زیادی وجود داشت به گونه ای که باعث شد در ماهواره های نسل دوم (سنجنده TM) جزییات مکانی از ۸۰ به ۳۰ و تعداد باندها از ۴ به ۷ افزایش پیدا کند.

پس از آن در نسل سوم (سنجنده ETM+) اضافه شدن باند پانکروماتیک امکان ارتقاء جزییات مکانی از ۳۰ به ۱۵ (در صورت نیاز در پروژه ها) اضافه شد. در نسل چهارم (سنجنده OLI و TIRS) دیگر مانند گذشته افزایش جزییات مکانی دیده نشد و تنها افزایش باندهای جدید در محدوده آبی و حرارتی طیف الکترومغناطیس به همراه ارتقای توان تفکیک رادیومتریکی از ۸ به ۱۶ بارزترین تفاوت های لندست ۸ نسبت به ماهواره های قبلی این سری محسوب می شود.

لندست ۸ زمینه ای را فراهم کرد که توان تفکیک رادیومتریکی بیش از گذشته مورد توجه قرار بگیرد. اهمیت توان تفکیک رادیومتریکی اگر بیشتر از سایر توان های تفکیک نباشد قطعا کمتر نیست اما بدلیل برخی از پیچیدگی ها کمتر توسط کاربران مورد توجه قرار گرفته است. به عبارت ساده توان تفکیک رادیومتریکی ضامن دقت و کیفیت انرژی ثبت شده توسط سنجنده است. هرچه عدد آن بالاتر باشد، انرژی های ثبت شده توسط سنجنده از دقت و کیفیت بالاتری برخوردار است. در همین راستا لندست ۸ نسبت به ماهواره های قبلی از دقت ثبت انرژی بالاتری برخوردار است.

در ادامه راه لندست ۸ در ماه های اخیر شاهد پرتاب ماهواره لندست ۹ بودیم که در نوع خود جالب توجه است. ماهواره ای دقیقا با همان ویژگی های قبلی بدون افزایش در جزییات مکانی، طیفی و رادیومتریکی. اما این بار نوبت توان تفکیک زمانی است. تناوب زمانی ماهواره های سری لندست فقط یکبار از ۱۸ به ۱۶ روز در سنجنده TM ارتقا یافت. اما این بار به لطف عمليات مشترک دو ماهواره یکسان پیش بینی می شود که تناوب زمانی داده های لندست از ۱۶ به ۸ روز ارتقا یابد.

مزایای توان تفکیک زمانی

شاید بسیاری از کاربران با مزایای توان تفکیک زمانی آشنا نباشند به همین دلیل برای روشن شدن مزایای آن در اینجا چند مثال برای شما ارائه میکنم. اولین مزیت آن برای مناطق شمالی است. مکان هایی که در فصول پاییز و زمستان و در بسیاری از تاریخ ها ابری هستند افزایش تناوب زمانی داده های ماهواره ای امکان دسترسی به تصاویر بدون ابر برای این دسته از مناطق را به شکل قابل توجهی افزایش می دهد. دومين مزیت آن برای پدیده هایی است که ماهیت پویایی دارند و در کوتاه مدت تغییر می کنند.

به عنوان مثال سیل به عنوان یک بلای طبیعی شدیدا از لحاظ زمانی و مکانی متغیر است و ممكن است در مدت کوتاهی آسیب هایی را ایجاد کرده و از منطقه حذف شود. تصاویر ماهواره ای تناوب بالا این امکان را به ما می دهند که از لحاظ زمانی با دقت بالاتری رخدادهای این چنینی مانند آتش سوزی را بررسی کنیم.

در گذشته بسیاری از مطالعات سنجش از دور صرفا با یک تصویر واحد انجام می شد اما امروزه قالبا تصاویر چندزمانه نقش مهم تری در فرایند استخراج اطلاعات از تصاویر ماهواره ای ایفا می کند. چرا که در گذشته عموما هدف تولید نقشه بود و فرایند پایش کمتر به آن توجه می شد. علاوه بر موضوع پایش، بسیاری از کاربردها صرفا با تصاویر چندزمانه قابل انجام است. به عنوان مثال تولید نقشه نوع کشت زراعی صرفا با تصاویر چندزمانه قابل اجرا است.

تولید نقشه باغات و اراضی زراعی، تولید نقشه تغییرات پهنه آبی، تولید نقشه مراتع، جنگل ها و … همگی جزو نمونه های کوچکی از کاربرد تصاویر ماهواره ای چند زمانه است. بر همین اساس استفاده ترکیبی ماهواره های لندست ۸ و ۹ افق های جدیدی در کار با تصاویر سری لندست با تناوب زمانی ۸ روزه را ایجاد می کند که پس از انتشار رسمي داده ها آن بهتر می توان در ارتباط با آن سخن گفت. در این مقاله هدف من این بود تا شما را با پتانسیل های کاربردی این ماهواره آشنا کنم تا در ادامه با دید روشني نسبت به قابلیت های آن در کارهای خود بنگرید.