مدل کیفیت زیستگاه InVEST چیست؟

برای اینکه متوجه بشویم مدل کیفیت زیستگاه چگونه کار می کند ابتدا باید تعریفی از تنوع زیستی ارائه دهیم:

سهم تنوع زیستی در اقتصاد جهانی، بقای انسان و رفاه اخیراً افزایش یافته است. تنوع زیستی شامل تنوع جانوران، گیاهان و میکروارگانیسم ها در سطوح ژنتیکی، گونه ای و اکوسیستمی است که خدمات اکوسیستم تنظیم کننده، حمایت کننده و فرهنگی را ارائه می کند. با این حال، کاهش تنوع زیستی بیشتر از گذشته است و انتظار می‌رود در آینده به دلیل فشار فزاینده انسانی بر روی زیستگاه‌های طبیعی افزایش یابد. این فشار بر پویایی کاربری زمین تأثیر می گذارد که یک عامل خطر مهم برای کیفیت زیستگاه است، به ویژه از طریق گسترش کشاورزی، که باعث تکه تکه شدن زمین است و با تشدید تخریب زیستگاه طبیعی موجب اختلال در اتصال لکه های زیستگاه می شود.

یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر کیفیت زیستگاه، تغییر کاربری اراضی است که ترکیب و ساختار زیستگاه ها را اصلاح می کند و در نهایت بر گردش مواد و جریان انرژی بین تکه های زیستگاه تأثیر می گذارد. به گفته دای و همکاران، اختلال در کیفیت زیستگاه به دلیل تغییرات LULC منجر به کاهش اتصال چشم انداز و افزایش تکه تکه شدن زمین می شود.

در نتیجه، درک چگونگی تأثیر تغییرات LULC بر کیفیت زیستگاه برای تنوع زیستی و مدیریت زمین برای تصمیم گیرندگان مهم است. بنابراین، تحقیقات تنوع زیستی و سیاست حفاظتی برای مقابله با تضاد بین فعالیت‌های انسانی و حفاظت از تنوع زیستی در مقیاس جهانی، ملی، منطقه‌ای و محلی برای تصمیم‌گیری ضروری است.

تنوع زیستی خدمات اکوسیستم حمایتی مستقیم (غذا، انرژی، دارو و مواد خام صنعتی) و خدمات اکوسیستم حمایت غیرمستقیم (تنظیم آب و هوا و تعادل هیدرولوژیکی، حفظ ثبات اکوسیستم‌های طبیعی و بانک‌های ژن طبیعی، پردازش زباله و حفظ ارزش‌های فرهنگی) را ارائه می‌کند. گزارش های تحقیقاتی نشان می دهد که کیفیت زیستگاه می تواند وضعیت تنوع زیستی را تا حدی منعکس کند. کیفیت زیستگاه توانایی یک اکوسیستم برای ارائه کلیه کالاها و خدمات لازم به میزان کافی برای تمام محیط زندگی خود است.

همچنین این مفهوم ذاتاً انتزاعی است که سعی می‌کند «خوبی» یک اکوسیستم را برحسب انحراف آن از حالت مرجع ایده‌آل خلاصه کند. این نشان دهنده کیفیت کلی اکولوژیکی بر اساس فاصله فضایی بین زیستگاه و تهدیدات ناشی از فعالیت های انسانی است که می تواند برای در نظر گرفتن تأثیر آنها سنجیده شود. برخی از محققان همچنین کیفیت زیستگاه را به عنوان شاخصی از تنوع زیستی، ظرفیت اکوسیستم برای ارائه شرایط مناسب برای بقا، تولید مثل و تداوم جمعیت تعریف می کنند. طبق گفته ژو و همکاران، کیفیت زیستگاه به عنوان وضعیت زیستگاه در بخش ساخته نشده یک پیکسل تعریف می شود.

حالا که با مفهوم تنوع زیستی آشنا شدیم و متوجه شدیم که به طور مستقیم با کیفیت زیستگاه در ارتباط است، وقت آن است که تعریفی از کیفیت زیستگاه ارائه دهیم:

کیفیت زیستگاه چیست؟

همچنین کیفیت زیستگاه توانایی یک زیستگاه برای ارائه شرایط مناسب برای بقای افراد یا جمعیت ها به طور مداوم است و نشان دهنده سطح خدمات اکوسیستم و تنوع زیستی در یک منطقه است.

کیفیت زیستگاه به عنوان یک شاخص مهم برای اندازه گیری محیط زیست، برای حفظ سطح تنوع زیستی ضروری است و تضمین مهمی برای امنیت اکولوژیکی منطقه است.

پیشرفت سریع شهرنشینی به تکه تکه شدن زیستگاه، تخریب و حتی ناپدید شدن توسط فعالیت های انسانی کمک کرده است، بر گردش مواد و انرژی بین زیستگاه ها تأثیر می گذارد، به طور قابل توجهی کیفیت زیستگاه را مختل می کند و تنوع زیستی و رفاه انسان را به طور جدی تهدید می کند. بنابراین، بررسی تغییرات مکانی و زمانی کیفیت زیستگاه منطقه و تجزیه و تحلیل ویژگی‌های توزیع فضایی، عوامل تأثیرگذار و مکانیسم‌های محرک در تدوین اقدامات متقابل توسعه پایدار علمی، با اهمیت زیادی برای حفظ تنوع زیستی و حفظ تعادل اکوسیستم مفید است .

بعد از آنکه متوجه شدیم کیفیت زیستگاه چیست حال، به تشریح مدل کیفیت زیستگاه نرم افزار InVEST می پردازیم:

مدل کیفیت زیستگاه InVEST چیست؟

مدل کیفیت زیستگاه InVEST از کیفیت زیستگاه و نادر بودن به عنوان شاخصی برای نشان دادن تنوع زیستی یک چشم انداز، تخمین گستردگی انواع زیستگاه و پوشش گیاهی در سراسر یک چشم انداز و وضعیت تخریب آنها استفاده می کند. این مدل نقشه‌های کاربری و پوشش زمین را با داده‌های تهدیدات زیستگاه‌ها و واکنش زیستگاه ترکیب می‌کند.

مدل‌سازی کیفیت زیستگاه در کنار خدمات اکوسیستم، کاربران را قادر می‌سازد تا الگوهای فضایی را مقایسه کرده و مناطقی را شناسایی کنند که حفاظت از آنها بیشترین سود را برای سیستم‌های طبیعی دارد و از گونه‌های در معرض تهدید محافظت می‌کند. این مدل سعی نمی کند برای تنوع زیستی، ارزش پولی قائل شود.

درواقع، مدل ارزش گذاری یکپارچه خدمات اکوسیستم و مبادلات (InVEST) کیفیت زیستگاه وضعیت تنوع زیستی را در یک چشم انداز ارزیابی می کند و نقشه های کیفیت زیستگاه را با استفاده از داده های تغییرات LULC و تهدیدات تنوع زیستی همراه با دانش تخصصی برای به دست آوردن شاخص های سازگار از پاسخ تنوع زیستی تولید می کند.

مدل InVEST کیفیت زیستگاه، دسترسی آسان به داده ها، قابلیت های تحلیلی قابل توجه با پارامترهای کمتر، عملیات ساده و پردازش داده را فراهم می کند همچنین می‌تواند جایگزین روش‌های پیچیده‌ای مانند بررسی گونه‌ها شود و به داده‌های توزیع گونه‌ها نیاز ندارد، که ثابت شده است برای مدیریت محیط‌زیست و برنامه‌ریزی کاربری زمین مفید است. کیفیت زیستگاه تعیین شده با مدل InVEST با موفقیت برای حفظ تنوع زیستی بر اساس دسترسی نسبی و تخریب انواع مختلف زیستگاه مورد استفاده قرار گرفته است.