این محصول آموزشی در ارتباط با تحلیل شبکه اجتماعی (Social Network Analysis) با نرم افزار گفی (Gephi) می باشد. شبکه اجتماعی در واقع مجموعهای از گرهها (Node) و ارتباطات (Edge) بین آنهاست. گرهها میتوانند افراد، سازمانها، یا حتی موجودات زنده در یک اکوسیستم باشند و ارتباطات نشاندهنده تعاملات یا وابستگیهای آنها است. تحلیل شبکه اجتماعی (SNA) به ما کمک میکند تا الگوهای پنهان در روابط و تعاملات را شناسایی کنیم، ساختارهای کلیدی را کشف کنیم و رفتارهای کلی یک شبکه را بررسی کنیم.
روش تحلیل شبکه اجتماعی یا SNA (Social Network Analysis) که به طور گسترده برای مطالعه حکمرانی و مدیریت استفاده می شود، یکی از روش های کمی رایج برای تعیین روابط بین ذینفعان مختلف، براساس ساختار شبکه ای و شناسایی میزان مشارکت، همکاری، اهمیت و تأثیر هر یک از ذینفعان در شبکه و گروه ها در مطالعات ذینفعان است. به عبارت دیگر، روش تحلیل شبکه اجتماعی رویکردهای مفهومی و روش شناختی را برای بررسی ویژگی های ساختاری روابط پیچیده اجتماعی ارائه می دهد.
Gephi یک نرمافزار متن باز و رایگان برای تجزیه و تحلیل و بصریسازی شبکه ها و گرافها است. این نرمافزار به کاربران اجازه میدهد دادههای پیچیده را به شکل گرافیکهای قابل فهم نمایش دهند، تحلیلهای پیشرفته انجام دهند و ساختار شبکه ها را درک کنند. Gephi برای رشته های مختلف از علوم اجتماعی گرفته تا علوم محیطی و داده کاوی کاربرد دارد.
معرفی مدرس
- سیمین معرفت
- دانشجوی دکتری تخصصی رشته مهندسی منابع طبیعی (گرایش مدیریت جنگل) از دانشگاه ارومیه
- دارنده مدرک کارشناسی ارشد مهندسی منابع طبیعی (گرایش جنگلداری) از دانشگاه ارومیه
- دارنده مدرک کارشناسی مهندسی منابع طبیعی (گرایش جنگلداری) از دانشگاه تبریز
- مدرس دوره های آموزشی منابع طبیعی
عناوین آموزشی
عناوین آموزش شامل موارد زیر است:
📍بخش اول:
🔹تعریف شبکه
🔹اجزای شبکه
🔹مفاهیم و پارامترهای مرتبط با شبکه
🔹کاربرد شبکه
🔹ضرورت تحلیل شبکه
📍بخش دوم:
🔹معرفی نرمافزار Gephi
🔹نحوه دانلود و نصب نرمافزار Gephi
🔹آشنایی با ابزارها و امکانات موجود در نرمافزار Gephi
🔹نحوه وارد کردن دادهها به نرمافزار Gephi
🔹نحوه تشکیل گراف
🔹نحوه تحلیل گراف
بخشی از تدریس
معرفی نرم افزار
گفی یک نرمافزار متن باز علمسنجی و پیشرو مصورسازی برای تجسم و تحلیل شبکه است. این نرم افزار به تحلیلگران داده کمک میکند تا به طور مستقیم الگوها و روندها را آشکار کرده و نقاط پرت را برجسته کنند. از این نرم افزار می توان برای کاوش، تجزیه و تحلیل، فضایی کردن، فیلترکردن، خوشه بندی و اعمال انواع تغییرات در انواع شبکه ها استفاده کرد.
می توان گفت گفی مبتنی بر یک پارادایم تجسم و دستکاری است که به هر کاربر اجازه می دهد شبکه ها و ویژگی های داده را کشف کند. علاوه بر این، برای دنبال کردن زنجیره یک مطالعه موردی، از فایل داده تا نقشه های قابل چاپ زیبا طراحی شده است. گفی ابزاری برای تحلیلگران داده و دانشمندانی است که علاقه مند به کشف و درک نمودارها هستند. اما برای داده های نمودار، کاربر با تصویر تعامل می کند، ساختارها، اشکال و رنگ ها را تغییر داده تا الگوهای پنهان را آشکار کند.
هدف کمک به تحلیلگران داده برای ایجاد فرضیه، کشف شهودی الگوها، جداسازی تکینگی های ساختار یا خطاها در حین منبع داده است. این یک ابزار مکمل برای آمار است؛ زیرا تفکر بصری با رابطه ای تعاملی اکنون برای تسهیل استدلال شناخته شده است. همچنین یک نرم افزار برای تجزیه و تحلیل داده های اکتشافی است که به عنوان یک پارادایم در زمینه تحقیقات ویژوال آنالیز ظاهر شده است.
کاربرد
این نرم افزار به سرعت به یکی از محبوب ترین ابزارها برای تجسم و تجزیه و تحلیل شبکه ها تبدیل شده است و در طیف گستردهای از زمینه ها از جمله:
- علوم طبیعی و کشاورزی
- زیست شناسی
- علوم اجتماعی
- علوم کامپیوتر
- علوم پزشکی
- علوم مهندسی
- و …
کاربردهای تحلیل شبکه در علوم محیطی:
در علوم جنگل و مرتع:
مثال: تحلیل شبکه زیستگاههای جانوری
فرض کنید در یک منطقه جنگلی چندین گونه جانوری زیست میکنند. با استفاده از تحلیل شبکه، میتوانید گرهها را به عنوان زیستگاهها و لبهها (ارتباطات) را به عنوان مسیرهای جابهجایی یا تعاملات میان گونهها تعریف کنید. سپس با گفی بررسی کنید که کدام زیستگاهها اهمیت بیشتری دارند (مثل “مراکز مهم اتصال” یا hubs) و به حفاظت آنها اولویت بدهید.
در آبخیزداری:
مثال: مدلسازی جریان آب
گرهها میتوانند مخازن یا نقاط بحرانی و ارتباطات میتوانند مسیرهای جریان آب باشند. تحلیل شبکه نشان میدهد کدام بخشها در جلوگیری از سیلاب یا مدیریت منابع آبی مهمترند.
در علوم زمین و معدن:
مثال: شبکه گسلهای زمینشناسی
گرهها نقاط گسل و ارتباطات نشاندهنده تعاملات مکانیکی یا هندسی بین آنها هستند. با Gephi میتوانید مهمترین گسلها را که نقش کلیدی در انتشار انرژی زلزله دارند، شناسایی کنید.
در اکولوژی:
مثال: شبکههای غذایی
گرهها گونههای مختلف و لبهها نشاندهنده روابط شکار و شکارچی هستند. این نوع تحلیل کمک میکند پایداری اکوسیستم را بررسی کنید و اثر حذف یک گونه بر کل شبکه را تحلیل کنید.
کاربرد تحلیل شبکه با Gephi در مطالعات اجتماعی علوم محیطی
مثال: تحلیل شبکه ذینفعان در مدیریت منابع طبیعی
در بسیاری از پروژههای محیط زیستی، مانند مدیریت منابع آبی، جنگلداری یا حفاظت از تنوع زیستی، ذینفعان (مانند سازمانهای دولتی، NGOها، کشاورزان محلی، شرکتها، و جوامع محلی) نقش مهمی ایفا میکنند. درک ساختار روابط بین این گروهها میتواند کمک کند تا تعارضات، نقاط ضعف ارتباطی و فرصتهای بهبود شناسایی شوند.
مطالعه موردی: مدیریت پایدار یک رودخانه
فرض کنید در یک منطقه، کشاورزان، شرکتهای صنعتی و سازمانهای دولتی برای استفاده از منابع یک رودخانه در تعامل یا رقابت هستند. تحلیل شبکه اجتماعی میتواند نشان دهد:
- کدام گروهها تأثیر بیشتری بر تصمیمگیریها دارند؟
- نقاط ضعف در همکاری بین گروهها کجا هستند؟
- آیا بازیگرانی وجود دارند که میتوانند نقش پل ارتباطی ایفا کنند؟
نتایج ممکن:
- بهبود ارتباطات: شناسایی گروههایی که نیازمند ارتباط بیشتر هستند.
- افزایش کارایی مدیریت: استفاده از ذینفعان کلیدی برای تسهیل مذاکرات یا اطلاعرسانی.
- حل تعارضات: شناسایی گروههایی که در تضاد منافع هستند و کمک به کاهش تنش.
یک مثال عملی:
موضوع: تعاملات بین جوامع محلی، NGOها، و دولت برای حفاظت از یک تالاب.
گرهها: گروههای محلی، سازمانهای محیط زیستی، نهادهای دولتی.
لبهها: نوع تعامل (مثلاً همکاری در پروژه، تضاد منافع، یا جریان بودجه).
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.